To już trzeci wpis z serii dotyczącej niedoborów żelaza u dzieci. Temat jest bardzo ważny, ponieważ wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że ich dzieci mogą dotyczyć niedobory żelaza. A są to najpowszechniejsze niedobory pokarmowe u małych dzieci!
Jeśli nie czytałaś poprzednich wpisów, zajrzyj tam koniecznie!
Część 1 – Kiedy i jak powstają niedobory żelaza? Sprawdź, czy Twoje dziecko jest w grupie ryzyka!
Część 2 – 8 sposobów na to, by podnieść poziom żelaza u dziecka przy pomocy diety
W tych wpisach przechodziliśmy stopniowo od teorii do praktyki. Kończymy na temacie najbardziej praktycznym 🙂
Przygotowałam dla Was listę produktów bogatych w żelazo oraz dwa 3-dniowe jadłospisy, jeden dla niemowlaka a drugi dla kilkulatka 🙂 Mam nadzieję, że w ten sposób pokażę Wam jak przełożyć wcześniejszą teorię na praktykę!
Muszę przyznać uczciwie, że szczerze nienawidzę pisać jadłospisów… Po pierwsze nudzi mnie to, po drugie uważam, że są mało praktyczne. Nie da się dopasować jadłospisu do potrzeb wszystkich, tym bardziej do potrzeb dzieci, które mają bardziej hm… wysublimowane gusta 😀
LISTA 30 NAJLEPSZYCH ŹRÓDEŁ ŻELAZA
Na liście uwzględniłam produkty będące źródłem żelaza hemowego i niehemowego. Koniecznie korzystajcie z moich wskazówek dietetycznych opisanych w tym wpisie, by dowiedzieć się, co z czym łączyć i czego absolutnie nie dodawać do posiłku.
W produktach, których nie wymieniłam również znajduje się żelazo! Jeśli chcesz zdobyć pełną listę produktów bogatych w żelazo, dodatkowo podzieloną na 9 różnych kategorii, możesz ją pobrać poniżej:
POBIERZ PEŁNĄ LISTĘ PRODUKTÓW W 9 KATEGORIACH!
Tabela w formacie PDF – do pobrania
Tabela uszeregowana jest wg. zawartości żelaza w 1 (przeciętnej!) porcji danego produktu!
A zatem – produkty na samym szczycie tabeli dostarczą duże ilości żelaza w najłatwiejszy sposób (dużo żelaza na pojedynczą porcję jedzenia). Niektóre produkty zawierają bardzo dużo żelaza, ale niestety nie jesteśmy w stanie zjeść ich w dużej ilości (np. natka pietruszki czy sezam).
Ponadto możesz zauważyć, że niektóre produkty mięsne znajdują się dość nisko w tej tabeli. To dlatego, że żelaza w mięsie często jest mniej niż w wielu produktach roślinnych, ALE żelazo hemowe (którego źródłem są tylko produkty zwierzęce) przyswaja się od kilku do kilkunastu razy lepiej niż żelazo niehemowe! Dlatego porcja indyka i tak może dostarczyć więcej żelaza niż np. porcja tofu czy pestek dyni.
TO NIE WSZYSTKO!
Przygotowałam dla Ciebie coś jeszcze 😀 Prześledziłam całą bazę produktów, by znaleść najlepsze źródła żelaza we wszystkich ważnych kategoriach produktów spożywczych! I przygotowałam dla Ciebie drugą tabelę, podzieloną na 8 kategorii, która pozwoli Ci poznać THE BEST OF pod względem ilości żelaza w kategoriach: orzechy i nasiona, warzywa, owoce, strączki, kasze, mąki, mięso, ryby i inne! To ponad 120 wartościowych produktów 🙂
Jak praktycznie korzystać z tej tabeli:
- Staraj się, by w każdym posiłku znalazł się choć jeden produkt bogaty w żelazo
- Przynajmniej do dwóch posiłków dodaj produkt, który jest bardzo dobrym źródłem żelaza (produkty z listy)
- Postaraj się, by codziennie przynajmniej jeden posiłek zawierał hemowe źródło żelaza (o ile nie jesteś na diecie roślinnej)
- Do posiłków zawierających niehemowe źródła żelaza dodawaj produkty bogate w witaminę C
- Unikaj dodawania do tych posiłków mleka i produktów mlecznych (oraz napojów roślinnych wzbogacanych w wapń), łączenia ich z herbatą, naparami ziołowymi, kawą (również zbożową) i kakao
Te zalecenia są ważne przede wszystkim dla dzieci, u których już stwierdzono anemię!
Jeśli Twoje dziecko nie ma anemii, ale chcesz dostarczać mu odpowiednią ilość żelaza każdego dnia,
to postaraj się, by w przynajmniej 3 posiłkach dziennie znajdowały się dobre źródła żelaza dla dziecka.
PRODUKTY KONTROWERSYJNE
Pojawia się coraz więcej pytań o tzw. alternatywne źródła żelaza (sok z buraka, podroby czy pokrzywa). Postanowiłam napisać zatem parę słów na ten temat!
PODROBY
Polskie zalecenie dot. żywienia niemowląt i małych dzieci mówią, by nie podawać dzieciom podrobów do 3. roku życia. Jednocześnie w zaleceniach WHO i ESPGHAN znajdziemy informację, że wątróbka jest doskonałym źródłem żelaza i warto wprowadzić ją szybko do diety dziecka. Z punktu widzenia bezpieczeństwa nie ma powodu, by unikać podrobów w żywieniu dzieci. Wbrew powszechnej opinii nie jest to mięso gorszej jakości (często jest znacznie bardziej wartościowe!) oraz nie zawiera więcej szkodliwych substancji niż inne mięsa. Wątroba nie służy bowiem w naszym organizmie do magazynowania toksyn a jedynie odfiltrowuje je z krwi. Toksyny gromadzą się głównie w naszej tkance tłuszczowej. Jednak podroby (szczególnie wątroba) zawiera ogromne ilości witaminy A, którą dość łatwo jest przedawkować u małych dzieci. Dlatego nie należy podawać podrobów zbyt często! 1 porcja w tygodniu wydaje się być bezpieczna.
SOK Z BURAKA
Burak niestety nie jest dobrym źródłem żelaza. Niestety, bo bardzo mocno nam się z tym żelazem kojarzy! Nie oznacza to jednak, że buraki nie są wartościowym orężem w walce z anemią. Mimo niskiej zawartości żelaza buraki wykazują silne właściwości tzw. „krwiotwórcze” i mogą podnieść poziom hemoglobiny. Dlatego badania wykazują, że chociażby sok z buraka pity regularnie może również poprawić wyniki zawodowych sportowców! Nie warto zatem rezygnować z buraków, można proponować je jako dodatek do posiłków czy składnik soków i koktajlów ale pamiętajmy, że nie należy traktować ich jako źródła żelaza!
SOK Z POKRZYWY
Zioła to temat dość mocno kontrowersyjny. Sama mam obawy przed zalecaniem kuracji ziołowych u małych dzieci, ponieważ są to produkty o niezwykle silnych właściwościach leczniczych! Często też brakuje badań na temat bezpieczeństwa (i skuteczności) stosowania ziół, niewiele jest też konkretnych zaleceń w tym temacie. Często jednak powraca temat soku z pokrzywy/herbaty z pokrzywy w walce z anemią.
Informacje, które udało mi się odnaleźć wskazują, że pokrzywa jest stosunkowo bezpieczna i można ją proponować naszym dzieciom. Niektóre źródła podają ukończenie 1. inne 2. roku życia, jako granicę bezpiecznego wprowadzenia jej do diety. Możemy podawać ją zarówno świeżą (np. w postaci zupy, dodatku do koktajlu), herbaty jak i soku. Myślę, że 1 nieduża porcja pokrzywy dziennie (np. 100-150 ml herbaty lub 1 łyżka soku z pokrzywy) powinna być bezpieczna dla dziecka powyżej 2. roku życia.
PRZYKŁADOWE JADŁOSPISY
Pisałam już, że nie lubię tworzyć jadłospisów. Są dla mnie mało praktyczne. Szczególnie jeśli nie robię ich na indywidualne zamówienie. Nie są dostosowane do Twoich potrzeb i potrzeb Twojego dziecka. Ale wiem, że Wy lubicie takie konkretne pomoce 😀
W jadłospisach nie zawsze znajdziecie konkretne przepisy. Dlaczego? Bo każdy z nas lubi inne przyprawy, inne wersje podstawowych dań. To nic złego! W jadłospisach podaję przykładowe przepisy, Wy dostosujcie je do siebie.
Nie podaję porcji – pamiętaj to Twoje dziecko powinno decydować, ile jedzenia potrzebuje
Wiele przepisów zawiera sól – w diecie dzieci do 1 roku życia należy jej unikać, po prostu omiń ją w przepisie
Kliknij TUTAJ aby je pobrać 😉
