Home Gotowanie i planowanie Jakie mleko wybrać dla dziecka? Porównanie wartości odżywczej mleka zwierzęcego i roślinnego

Jakie mleko wybrać dla dziecka? Porównanie wartości odżywczej mleka zwierzęcego i roślinnego

Autor Zuzia

Mleko, to niezwykle ważny pokarm dla dziecka. Nie da się tego ukryć! Jesteśmy ssakami, zaczynamy nasze życie po tej stronie brzucha od mleka i przez długi czas to ono dostarcza nam zdecydowanie najważniejszych składników odżywczych. Absolutnym hiciorem wśród wszystkich rodzajów mleka jest oczywiście mleko matki. Lista jego zalet jest tak długa, że można by napisać o tym niejedną książkę. A nadal nie wiemy o tym mleku jeszcze wszystkiego! Jednak przychodzi taki moment, że szukamy alternatywy i zastanawiamy się, jakie mleko podać dziecku.


Na początek kilka faktów porządkujących dyskusję:

Absolutnie najlepszym pokarmem dla niemowlaka jest mleko mamy. Do końca 6. miesiąca życia mleko mamy powinno być jedynym pokarmem dla dziecka. Do końca 1. roku życia mleko (matki lub mieszanka) jest podstawowym pokarmem (choć od 6. miesiąca podajemy również stałe pokarmy)

WHO zaleca karmienie piersią do ukończenia przez dziecko drugiego roku życia i dłużej

Jeżeli kończysz karmienie piersią przed ukończeniem przez dziecko 1. roku życia, powinnaś wprowadzić do jego diety mieszankę mlekozastępczą

Mieszanka mlekozastępcza nie jest niezbędna do prawidłowego żywienia dzieci w wieku 1-3 lat i nie ma przewagi nad innymi produktami zawartymi w normalnej diecie, spełniającej podstawowe wymagania żywieniowe małych dzieci

Jeżeli karmisz piersią 3-4 razy dziennie, to nie ma konieczności wprowadzania żadnego innego mleka do diety Twojego dziecka (1,2,3)

Dużo informacji na temat mleka w diecie dzieci znajdziesz też na moich nagraniach dostępnych na FB:

CZY DZIECKU POTRZEBNE JEST MLEKO?

JAKIE MLEKO WYBRAĆ DLA DZIECKA?

PO CO DZIECKU W OGÓLE MLEKO? 

W pierwszym roku życia jest niezbędne.

Po roczku – mleko mamy jest wskazane. MM zbędne, choć w niektórych przypadkach przydatne.

A krowie, roślinne lub kozie?

Generalnie niepotrzebne. Tak, Twoje dziecko może żyć i nie pić mleka. To takie skojarzenie jak z zupkami – przecież niemowlę „musi” jeść zupki! Przecież kilkulatek „musi” pić mleko. Nie musi…

Ale może :). 


fe-book


ZALETY MLEKA: 

  • jest wygodnym, lubianym przez dzieci pokarmem
  • dobre źródło białka, wapnia, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
  • jest dość gęste energetycznie, łatwo więc nim „podbić” kaloryczność diety dzieci, które tego potrzebują
  • jest częstym składnikiem naszej diety, więc dlaczego nie podawać go dzieciom?
  • pomaga urozmaicić i zbilansować dietę (pomyśl o wszystkich owsiankach, płatkach, naleśnikach, placuszkach i budyniach!)

Dlatego zazwyczaj szukamy jakiegoś mleka, które chcemy podać naszemu dziecku.

PAMIĘTAJ! Dziecko nie musi pić mleka. Może je jeść! Dodaj je do owsianki, naleśników, wykorzystaj przetwory mleczne

Obecnie wiele jest kontrowersji związanych z piciem i spożywaniem mleka krowiego. Nie będę się tu rozwlekać, jeśli chcesz z niego rezygnować (z powodów zdrowotnych, moralnych, ekologicznych itp.), możesz to zrobić! Ale pamiętaj, że nie ma dowodów naukowych na to, że regularne spożywanie mleka krowiego i przetworów w ramach różnorodnej diety zwiększa ryzyko chorób, nowotworów, nadwagi, osteoporozy, obniża odporność, zaśluzawia organizm, czy robi cokolwiek niedobrego (4).

Często mamy zastępują je mlekiem roślinnym, często domowym. Nie musi to być coś złego, ale musimy robić to świadomie. Rezygnując z mleka krowiego (i przetworów) w diecie dziecka, musimy wiedzieć, czego w tej diecie może zabraknąć i jak tą dietę zbilansować.

CZEGO OCZEKUJEMY OD MLEKA KROWIEGO? 

Mleko (w domyśle zwierzęce), jest dla dziecka źródłem przede wszystkim:

  • białka
  • wapnia
  • kalorii
  • bakterii probiotycznych (fermentowane przetwory mleczne)

Niestety, napoje roślinne ze swej natury są ubogie zarówno w białko, jak i wapń. 

O ile o białko w diecie małych dzieci (i dużych i dorosłych) raczej martwić się nie musimy, bo jemy go zazwyczaj za dużo, o tyle wapń jest ogromnie ważnym składnikiem dla naszego zdrowia, wzrostu i rozwoju. W zachodniej diecie, to właśnie mleko krowie i przetwory są podstawowym źródłem wapnia.

Oczywiście można zbilansować dietę dziecka nie korzystając z mleka krowiego i przetworów. Ale wymaga to uważności i dbania o skład diety

POZNAJ NAJLEPSZE ŹRÓDŁA WAPNIA W DIECIE

Domowy napój migdałowy (a migdały są całkiem niezłym źródłem wapnia) dostarcza w szklance ok. 30-40 mg wapnia. Mleko krowie w tej samej ilości ok. 240 mg wapnia. Jest różnica, prawda?

Zatem jeśli rezygnujesz z mleka krowiego w diecie Twojego dziecka, rób to świadomie i szukaj innych źródeł wapnia.

Porównajmy zatem na szybko różne rodzaje mleka, tak byś miała taką podstawową bazę wiedzy na ten temat. Na początek zachęcam Cię do pobrania i wykorzystania tabeli porównującej wartość odżywczą różnych rodzajów mleka. Niektóre wartości nie są dokładne, mogą różnić się w zależności od producenta mleka, ale są to średnie zawartości różnych składników odżywczych w mleku. 

WARTOŚĆ ODŻYWCZA MLEKA ZWIERZĘCEGO I ROŚLINNEGO

POBIERZ TABELĘ W FORMACIE PDF

MLEKO KROWIE

  • Dzieci w wieku 1-3 lat nie powinny wypijać dziennie więcej niż 500 ml mleka krowiego (łącznie z przetworami z tego mleka). Oznacza to, że dzieci w tym wieku mogą spożywać 2-3 porcje nabiału dziennie
  • Dzieciom do 2. roku życia należy podawać wyłącznie mleko pełne
  • Mleko krowie i przetwory są bardzo dobrym źródłem wapnia w diecie dzieci i dorosłych
  • Mleko krowie nie może do końca 1. roku życia zastąpić mleka matki i mieszanki mlekozastępczej, nie powinno być podstawowym płynem dla dziecka, może natomiast pojawić się, jako niewielki składnik dania
  • Mleko krowie jest źródłem nasyconych kwasów tłuszczowych, których nadmierne spożycie przyczynia się do rozwoju m.in. chorób układu krążenia
  • Jest ubogie w żelazo, spożywane w nadmiarze przez małe dzieci może sprzyjać rozwojowi anemii (poczytaj o anemii i żelazie w diecie dzieci)
  • Dzieciom nie należy podawać mleka surowego (niepasteryzowanego)
  • Najlepiej wybieraj mleko krowie tzw. mikrofiltrowane (poddane niskiej pasteryzacji). Znajdziesz je w sklepie pod nazwą „mleko świeże”

MLEKO KOZIE

  • Nie należy podawać go dzieciom do końca 1. roku życia (1)
  • Ze względu na duże zagęszczenie składników odżywczych nie jest polecane w diecie małych dzieci. Można je podawać, jednak nie w dużych ilościach
  • Bardzo duża zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych
  • Mniejsza zawartość laktozy

MLEKO ROŚLINNE

  • Nie jest dobrym, naturalnym źródłem wapnia
  • Zawiera mniejsze ilości białka w porównaniu do mleka zwierzęcego
  • Zawiera znacznie mniej nasyconych kwasów tłuszczowych
  • Nie zawiera laktozy, zawiera mniej cukrów prostych
  • Jest źródłem niewielkich ilości błonnika
  • Może być cennym źródłem innych składników odżywczych, polifenoli, antyoksydantów
  • Gotowe mleko roślinne może zawierać dodatek m.in. cukrów prostych, zagęstników, emulgatorów, tłuszczy roślinnych, aromatów itp. Czytaj skład!

mini ebook samodzielne jedzenie


Jeżeli chcesz lub musisz zastąpić mleko krowie roślinnymi alternatywami, skorzystaj z tych porad: 

  • Wybieraj mleko roślinne wzbogacone w wapń
  • Wapń jest najlepiej przyswajalny z mleka sojowego wzbogaconego
  • Przed wykorzystaniem mleka każdorazowo wstrząśnij opakowaniem (wapń opada na dno)
  • Wybieraj mleko wzbogacone o węglan wapnia
  • Podawaj dziecku również inne źródła wapnia
  • Dbaj o odpowiednią podaż białka w diecie dziecka

Mleko sojowe wzbogacone w wapń zostało uznane przez AAP za jedyne mleko, które może być spożywane jako ekwiwalent mleka krowiego. (5)

1 szklanka mleka sojowego wzbogaconego = 1 szkl. mleka krowiego (mniej więcej pod względem wartości odżywczej)

UWAGA! Mleko ryżowe jest niewskazane w diecie dzieci do 5. roku życia! => Przeczytaj ARSEN

To chyba najważniejsze informacje, jakie musisz poznać o mleku w diecie dzieci :). Nie wyczerpałam tematu… to chyba oczywiste. Jeśli masz pytania, pisz w komentarzu :).

Chcę Ci również powiedzieć, że naprawdę napracowałam się nad tym wpisem. Będę zatem wdzięczna, jeśli znasz, że ten wpis jest przydatny i podzielisz się nim ze znajomymi. Koniecznie odwiedź mnie również FB


Źródła:

1.  Zasady żywienia zdrowych niemowląt  PTGHiŻD 2014

2. WHO feeding and nutrition of infants and young children 2003

3. Karmienie Piersią. Stanowisko PTGHiŻD Standardy medyczne Pediatria 1/2016

4. Thorning TK, Raben A, Tholstrup T, Soedamah-Muthu SS, Givens I, Astrup A. Milk and dairy products: good or bad for human health? An assessment of the totality of scientific evidence. Food Nutr Res. 2016;60(1):32527

5. How well do plant based alternatives fare nutritionally compared to cow’s milk?, Journal of Food Science and Technology, January 2018, Volume 55

6.https://www.thh.nhs.uk/documents/_Patients/PatientLeaflets/paediatrics/allergies/PI308_Calcium_VitD_Sept16.pdf

Polecane wpisy

21 komentarzy

Maja 2018-02-23 - 19:11

Zastanawia mnie dlaczego mleko ryżowe jest niewskazane aż do 5r.ż? Zasadniczo wyobrażam sobie, że jest to wyciąg z ryżu, który dzieci jeść przecież mogą swobodnie. Czy mleko ryżowe jest jednak czymś zupełnie innym, czy chodzi o jakieś dodatki?

Odpowiedz
Zuzia - SzpinakRobiBleee.pl 2018-02-24 - 10:45

Chodzi o wysoką zawartość arsenu w takim mleku. Jest znacznie wyższa niż np w ryzu. Dlatego lepiej nie podawać go małym dzieciom 🙂

Odpowiedz
Maja 2018-02-25 - 21:09

Dziękuję za informacje!

Odpowiedz
Anna Wrońska 2018-02-24 - 12:54

Ile mleka koziego może spożywać dziecko powyżej 1roku życia ? Co z mlekiem owczym? Pozdrawiam!!

Odpowiedz
Zuzia - SzpinakRobiBleee.pl 2018-02-24 - 18:48

Nie ma tu jasnych zaleceń, myśle ze mniej niż krowiego, bo zawiera wiecej składników odżywczych. Może 300 może 400 ml? Owczego raczej jeszcze mniej, bo znów jest bardziej odżywcze 🙂

Odpowiedz
Kam Mazur 2018-04-25 - 13:29

Witajcie, zapytam w takim razie o przetwory z mleka koziego ? Moje 15 miesięczne dziecię wcina ser kozi aż miło popatrzeć. Czy powinnam ograniczyć do minimum.

Odpowiedz
Zuzia - SzpinakRobiBleee.pl 2018-04-25 - 15:55

Możesz proponować. Tu warto pilnować również tego limitu max 500 ml w każdej formie

Odpowiedz
Emi 2018-02-28 - 15:32

Zaskoczyło mnie zdanie „dzieciom nie należy podawać mleka surowego (niepasteryzowanego)”. Ponieważ cały czas uczę się zdrowego odżywiania, bardzo często myślę o tym jak jedli ludzie 100-200 lat temu, mający własne gospodarstwa i odżywiający się w pełni naturalnie i zgodnie z rytmem przyrody 🙂 Przecież dzieci tam piły mleko prosto „z cyca” krowy. Zresztą pewnie i dzisiaj dzieci wychowywane na wsi tak robią. Co w tym złego?

Odpowiedz
Zuzia - SzpinakRobiBleee.pl 2018-03-13 - 22:08

Pod względem wartości odżywczej zapewne mleko surowe wygrywa z pasteryzowanym. Ale niestety jest ono niebezpieczne pod względem mikrobiologicznym, może wywoływać zatrucia i być bardzo niebezpieczne dla małych dzieci. Proszę poczytać o historii Ludwika Pasteur, który wynalazł metodę pasteryzacji 🙂 Naprawdę była to rewolucja i ratunek dla setek tysięcy ludzi 🙂

Odpowiedz
jagoda 2018-03-13 - 15:21

Cześć czy możesz polecić jakieś konkretne mleko sojowe wzbogacone ?

pozdrawiam

Odpowiedz
Zuzia - SzpinakRobiBleee.pl 2018-04-09 - 20:37

Mleko ryżowe nie jest polecane, ale też nie jest trujące. Podejrzewam, że nie pije go mimo wszystko dużo, ale warto zdecydowanie z niego zrezygnować 🙂

Odpowiedz
Monika Piekarz 2018-04-10 - 05:59

Dziękuje 😉

Odpowiedz
Monika Piekarz 2018-04-10 - 06:10

Przyznaje że kierowałam sie zaleceniem lekarza”ryżowe nie uczula” a że to pierwsze dziecię to ślepo człowiek wierzy.

Odpowiedz
Katarzyna Lament 2018-04-25 - 20:46

Czy to prawda że sojowe tez może szkodzić dzieciom (nie pamiętam dokładnie o co chodzilo, ale coś z hormonami i ze szczególnie może zle wpływać na chłopców. .? )

Odpowiedz
Zuzia - SzpinakRobiBleee.pl 2018-05-12 - 12:09

Nie ma udowodnionego negatywnego wpływu na zdrowie dzieci (i dorosłych też) 🙂 Można spokojnie podawać

Odpowiedz
Olsa7 2018-05-12 - 11:57

Mój synek ma 2 latka. Pierwszy rok karmione kp, później mm (tak wiem nie potrzebnie tak długo mm). Synek uwielbia mleko więc myślę że dopóki się o nie dopomina to nadal będę mu je dawać. Nie ma alergii więc chcę przejść na krowie. Czym się kierować czy wyborze mleka, jaki producent? Na rynku jest też mleko 3.8% reklamowane jako „dla dzieci”, co Pani o nim sądzi?

Odpowiedz
Zuzia - SzpinakRobiBleee.pl 2018-05-12 - 12:11

Dzieci powyżej 2. roku życia mogą pić już chudsze mleko, czyli np. 2%. Polecam mleko tzw. świeże (pasteryzowane, poddane procesowi mikrofiltracji), znajdzie je Pani w sklepach w lodówkach. Ma dość krótką datę przydatności do spożycia, ale najwięcej wartości odżywczych. Na pewno mleko takie produkuje Piątnica i Robiko. Piątnica ma też w ofercie fajne mleko ekologiczne 🙂

Odpowiedz
Olsa7 2018-05-12 - 15:25

Dziękuję za pomoc

Odpowiedz
MartaDiuu 2018-05-13 - 10:24

A co z przetworami kozimi ponizej roku? Syn kp, podejrzewana skaza bialkowa (w trakcie diagnostyki). Probowalam z kozimi przetworami i bylo ok. Mozna pidawac w malych ilościach? Mam na mysli np. Posmarowanie chleba twarozkiem lub dodanie lyzki do pasty jajecznej (inaczej jajak nie zjada;). Ewentualnie kilka lyzek jogurtu.

Odpowiedz
Elżbieta Kowalczyk 2018-05-15 - 20:18

Witam, czy takie mleko 3,2% np z piątnicy można podać roczniakowi? Co w takim wypadku z przyswajaniem żelaza? Córka niedługo kończy rok i jesteśmy na etapie odstawiania od piersi i szukam alternatywy, Bo mm nie chce pić żadnego.

Odpowiedz
Magda Piasecka Kaczmarek 2018-05-22 - 11:56

Zdecydowanie brakuje w artykule niezwykle istotnej informacji, że mleko sojowe zawiera hormony żeńskie w formie roślinnej i rozwali dziecku gospodarkę hormonalną organizmu i narobi przez to dużych szkód włącznie z niepłodnością jeśli będzie pite regularnie.

Odpowiedz

Napisz komentarz