Home Cukier Ile cukru powinny jeść dzieci?

Ile cukru powinny jeść dzieci?

Autor Zuzia

Temat cukru w diecie dzieci jest złożony i trudny. Wiąże się z nim wiele emocji, lęków, niewspierających przekonań. Martwimy się, że dzieci zjadają go zbyt dużo. Z drugiej strony nie chcemy zakazywać słodyczy, by nie psuć dziecięcej relacji z jedzeniem. 

Jak zachować w tym balans? Dowiesz się z artykułu!

  • Jakie rodzaje cukru kryją się w jedzeniu?
  • Jak dużo wolnych cukrów nieświadomie jedzą dzieci?
  • Czy “zdrowe słodycze” to dobry wybór?
  • Jak sobie radzić z nadmiarem cukru?
  • Czy warto wprowadzać zasady i restrykcje dotyczące słodyczy?

Gdzie kryje się cukier?

Pierwsze na myśl przychodzą nam słodycze i przekąski. Dawniej największą uwagę zwracaliśmy na produkty, które zawierały cukier dodany w procesie produkcji. 

Może on występować pod różnymi nazwami, np.:

  • cukier,
  • maltodekstryna,
  • zagęszczony sok owocowy,
  • miód,
  • syrop klonowy,
  • syrop glukozowo-fruktozowy,
  • syropy z suszonych owoców np. daktyli.

Dziś zwracamy uwagę nie tylko na cukier dodany, ale też na cukry wolne.

Cukry wolne

Cukry wolne w produktach występują w najprostszej postaci, czyli są pozbawione “dodatków”. W naturze nie znajdziemy ich w takiej formie, np. cukier w owocach współwystępuje z błonnikiem, witaminami i antyoksydantami. Jest przez to wolniej rozkładany w krwii i nie powoduje tak gwałtownych skoków poziomu cukru.

Może się wydawać, że krem do pieczywa słodzony daktylami, mus owocowy, herbata z miodem i naleśniki z syropem klonowym są świetną alternatywą dla standardowych słodyczy. Tymczasem zawierają one wolne cukry, dlatego ich również nie powinniśmy proponować zbyt często. Więcej o tym możesz przeczytać w artykule „Krótka bajka o zdrowych słodyczach…”.

Zalecenie dotyczące ilości cukru w diecie dziecka

Zalecenia i dane często uspokajają rodziców, bo zwiększają poczucie kontroli nad odżywianiem dziecka. Zalecenia są wartością uśrednioną. Nawet jeśli Twoje dziecko czasami zjada nieco więcej cukru, nie musisz się martwić.

Bezpieczna ilość cukru

To ilość cukrów wolnych, którą jesteśmy w stanie zjadać codziennie, bez negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Zarówno WHO, jak i inne towarzystwa, mówią o dwóch wartościach: 5% i 10% energii z diety. Pierwsza odnosi się do ilości bezpiecznej, a druga ilości, której nie należy przekraczać.

Można szacunkowo określić, że bezpieczne ilości cukru dla dzieci w określonym przedziale wiekowym, to:

  • 1-3 lat – 5% – 12,5 g cukru (1 czubata łyżka cukru), 10% – 25 g (2 czubate łyżki),
  • 4-6 lat – 5% – 17,5 g cukru (1½ łyżki cukru), 10% – 35 g (3 łyżki cukru),
  • dziecko w wieku szkolnym – 5%- 22,5 g cukru (ponad 2 łyżki cukru), 10% – 45 g (4 łyżki).

Może wydawać się, że takie ilości trudno przekroczyć w zdrowej diecie. Często zapominamy jednak o produktach, które nie są słodyczami, a zawierają cukry wolne np. smoothies czy musy owocowe. 

W jaki sposób kontrolować ilość cukru w diecie dziecka?

W dobrym zarządzaniu cukrem w diecie nie chodzi o precyzyjną kalkulację każdego grama. 

Ciągłe liczenie ilości zjadanego cukru może prowadzić do restrykcji i eliminacji wielu produktów z diety. 

Nadmierna kontrola nigdy nie jest dobrym, długofalowym rozwiązaniem.

Warto krytycznie spojrzeć na dietę całej rodziny i przyjrzeć się:

  • Jeśli rozszerzasz dietę dziecka, to jak często korzystasz ze słoiczków?
  • Ile razy w tygodniu podajesz słodkie musy, soki, smoothies?
  • Czy do picia zamiast wody podajesz soki?
  • Ile posiłków w ciągu dnia jest słodkich?
  • Czy korzystasz ze “zdrowych” słodyczy? 
  • Jak często je podajesz?

Nie musisz rezygnować z musów czy dżemów owocowych. To, że „zdrowe słodycze” mają nieco lepszy skład niż te tradycyjne, nie oznacza, że możemy podawać je bez umiaru. Warto nie zapominać o odpowiednich proporcjach, umiarze i różnorodności. To te zasady są podstawą zdrowej, odżywczej diety Twojego dziecka.

Dzięki uważniejszemu zarządzaniu cukrami wolnymi na co dzień, możesz zmniejszyć szanse na to, że przekroczysz bezpieczne ilości cukrów w diecie Twojego dziecka. A jednocześnie stworzy się miejsce na niewielką porcję słodyczy, o którą Twoje dziecko zapewne prosi dość często. 

Strategie, które nie działają

Chcemy wprowadzić jasne zasady, które będą pomocne, ale nie nazbyt restrykcyjne. Ważne, aby były elastyczne i nie sprawiały, że dziecko będzie postrzegało słodycze jako coś wyjątkowego. 

Dlatego warto unikać:

  • Bezwzględnego zakazywania słodyczy,
  • Stosowania ich jako nagrody lub kary,
  • Warunkowania otrzymania słodyczy zjedzeniem innego produktu (np. „zjesz warzywa, dostaniesz deser”),
  • Podawania ich na pocieszenie, gdy dziecko jest smutne lub zdenerwowane.
  • Proponowania ich podczas zabawy czy innej czynności, bo to uczy nieuważnego jedzenia,
  • Straszenia dziecka konsekwencjami zdrowotnymi jedzenia słodyczy lub przytyciem,
  • Zawstydzania dziecka, które zjadło zbyt dużo słodyczy. 

A jakie zasady działają? 

Przede wszystkim jasne i czytelne dla dziecka, dopasowane do jego potrzeb i osadzone w ogólnych zasadach żywieniowych. W każdej rodzinie mogą one wyglądać nieco inaczej, ważne jednak by nie prowadziły do pogłębiania dziecięcej fascynacji słodyczami. Jeśli widzisz, że dziecko zjada ich duże ilości, gdy tylko są dostępne, ukrywa się przed Tobą, bardzo się denerwuje za każdym razem, gdy mu ich odmawiasz – być może wasze strategie zarządzania słodyczami potrzebują odświeżenia! 

Czy cukier psuje samoregulację dziecka?

Dziecięca samoregulacja działa niezwykle dobrze, zwłaszcza jeśli dodatkowo wzmacniamy ją responsywnym karmieniem. Dzieci, zwłaszcza małe, potrafią doskonale radzić sobie ze słodyczami zwłaszcza, gdy nie zostały przez nas nauczone, że to produkty wyjątkowe. 

Zwykle jedzą je do momentu nasycenia, mogą zostawić np. pół kostki czekolady czy ciastka. 

Tym, co pomaga dzieciom jeść słodycze z umiarem, jest stosowanie podziału odpowiedzialności.   

Mówi on, że rodzice są odpowiedzialni za to, co, kiedy i gdzie podadzą dziecku do jedzenia. Dziecko odpowiada za to, co, ile i czy w ogóle zje. 

Zaufanie dziecku w zakresie słodyczy nie jest proste, ale konieczne, by mogło ono nauczyć się samodzielnie zarządzać nimi w swojej diecie w przyszłości.

Czasami może jednak zdarzyć się, że zje ich zbyt dużo. Nie musi to budzić naszego niepokoju, jeśli zdarza się rzadko. 

Co zrobić, jeśli dziecko je dużo słodyczy

W takiej sytuacji zastanów się:

  • Jakie zasady dotyczące słodyczy obowiązują w Waszym domu?
  • Czy zabraniasz dziecku jeść słodyczy?
  • Czy karcisz lub każesz je za jedzenie słodyczy?
  • Co mówisz o cukrze w obecności dziecka?
  • W jaki sposób Ty jesz słodycze?

Jasne zasady dotyczące słodyczy są pomocne, jednak nadmierne restrykcje, karanie czy nagradzanie nimi dziecka nie są dobrymi strategiami, by budować pozytywną relację z jedzeniem.

Warto wrócić do podziału odpowiedzialności, postawić na różnorodność i proporcje. Jeśli czujesz, że w Twoim domu jest zbyt dużo cukru, wprowadź małe zmiany np. częściej wybieraj produkty mniej słodkie, ogranicz ilość „zdrowych” słodyczy czy wolnych cukrów.

Ile cukru powinny jeść dzieci? Podsumowanie

Zarządzanie ilością cukru w diecie może być skomplikowane. Warto zacząć od zwiększenia świadomości i uważnego komponowania posiłków dla dziecka i całej rodziny. Odżywianie nie musi być idealne. Najważniejsze, to uwierzyć, że Ty i Twoje dziecko macie takie same cele – różnorodne żywienie, które pomaga budować dobrą relację z jedzeniem. 

Polecane wpisy

Napisz komentarz